2020 YILINA SAĞLIKLI BİR KARACİĞERLE GİRMENİN 10 KURALI

Karaciğer karın boşluğunda sağ üst kısımda yer alır. Ortalama bir karaciğerin ağırlığı kişinin vücut ağırlığına göre değişmekle birlikte 1.5 kg civarındadır. İçinden dakika da 1.5 litre kadar kan geçen karaciğer vücudun adeta bir kimya fabrikası gibi çalışır. Yemek, ilaç, alkol veya toksinler olsun, her şey karaciğer tarafından filtre edilir. Karaciğer kan şekeri seviyesinin dengelenmesinde çok önemli bir role sahiptir. Fazla şekeri depolar ve gereğinde kullanıma sunar. Proteinler karaciğerde üretilir. Salgıladığı safra ile hem yağların parçalanması ve emilmesine katkı sağlar hem de toksin gibi atıkları vücuttan uzaklaştırır. Demir ve bazı vitaminler gerektiğinde kullanılmak üzere karaciğerde depolanırlar.

“Karaciğeri sağlıklı tutmak, tüketilen her şeye dikkat etmeyi gerektirir.”

1. Alkolden uzak durun. Düzenli alkol kullanımı doğrudan karaciğerde hasara yol açar. Yıllar geçtikçe ilerleyen hasar karaciğerde siroz veya kanser gelişime yol açabilir.
2. İdeal kilonuzu koruyun ve fazla kilo almayın. Bunun için akdeniz tipi beslenmeye ağırlık verin. Omega-3, Selenyum, Glutation, C vitamini, E vitamini içeren antioksidan içerikli yiyecekler karaciğere faydalıdır ve bunlardan tüketmeye gayret edin. Zeytinyağ ile yapılmış sebze yemekleri, balık, salata, kuru baklagil, turp, lahana, kara lahana, brüksel lahanası, karnıbahar, brokoli, roka, tere, kırmızı pancar, havuç, sarımsak, limon, greyfurt, yeşilçay, zerdeçal, siyah üzüm, günde 1 avuca kadar ceviz, çiğ badem gibi çerezler örnek olarak verilebilir.
   Karbonhidrattan zengin gıdaları, fastfood ürünlerini, doymuş yağ içeren gıdaları azaltın; Ekmek, unlu mamuller, tatlılar, pilav, makarna, patates kızartması, yağlı soslar, yağlı etler ve şekerli içecekler kaçınmamız gereken gıdalardır. Bunları olabildiğince az tüketin.
3. Düzenli egzersiz yapın. Günde 20-30 dk’lık tempolu yürüyüşler kilo almanızı engeller ve karaciğerin yağlanmasını önler.
4. Aflatoksin isimli gizli küf rutubetlenmiş kuru gıdalarda oluşur ve zamanla karaciğerde birikerek karaciğerde kanser gelişimine zemin hazırlar. Bu açıdan hububat çerez ve pulbiber gibi yiyecekler uygun saklama koşullarında muhafaza edilmelidirler.
5. Kimyasal maddelere uzun süreli maruz kalmaktan uzak durun: Solvent olarak adlandırılan çözücü maddelere gerek soluma gerek temas ile sürekli maruz kalmak karaciğerde hasara yol açabilmektedir. Kimyasal madde kullanılan ortamların iyi havalandırılması ve maske takılması havadaki kimyasallardan korunmak için önemlidir.
6. Ambalajlı kültür mantarı dışında doğadan toplanmış yabani mantarları yemeyin. Bunların bazıları karaciğerde ağır hasar yapan toksin (zehir) bulundurabilir.
7. Hepatit B ve C virüslerinden korunun. İlk yapmanız gereken hepatit taraması için kan tahlili yaptırmak olmalıdır. Hepatit B için aşı mevcuttur ve eğer bağışık sızsanız aşılanın. Hepatit C için henüz bir aşı bulunmamakla beraber son yıllarda artık hepatit C’yi vücuttan temizleyen ilaçlar mevcuttur.
8. Tüketeceğiniz sebze ve meyveleri bol su ile yıkayın. Bu işlem sizi hem karaciğerin kisthidatik hastalığı dediğimiz ve topraktan bulaşan paraziter hastalıktan koruyacağı gibi hem de tarım ilaç kalıntılarının uzaklaştırılmasına yardımcı olacaktır.
9. Gerek reçeteli gerek doğal olarak satılan reçetesiz ilaçları doktora danışmadan kullanmayın.
10. Her yıl düzenli kan tahlili yaptırarak karaciğer enzimlerinizi ve insülin direnci gelişip gelişmediğini kontrol ettirin. Karaciğer hastalığı açısından risk altındaysanız ultrasonografi kontrol ile karaciğer Check-Up’ınızı tamamlayın.